fbpx

Effectiever omgaan met mensen

(On)bewuste dynamieken

“Zou je niet eens een echte studie gaan doen?”, vroeg mijn kritische vader aan me, toen ik op mijn 22e al drie jaar full-time werkte en een MBO diploma op zak had. Het aangepaste kind kwam in mij boven en ik ging in 2001 HBO doen. “Kijk je uit met alcohol in het verkeer, jongen?”, hoor ik mijn voedende moeder nog aan mij vragen wanneer ik uitging met vrienden. “Nee mam! Ik rijd een stuk beter met een fles Vodka achter mijn kiezen!”, antwoordde het vrije kind in mij dan. Zo communiceerde ik tijdens mijn puberjaren en ook de periode daarna elke dag met mijn ouders. Het waren dagdagelijkse dynamieken die zich volgens een bepaald patroon voltrokken. Soms effectief en soms ook buitengewoon ineffectief. Ik communiceer nog steeds wel eens zo met mijn omgeving. Alleen ben ik me vandaag de dag veel meer bewust van de ego-toestand waaruit ik dit doe.

Levensscript

Ieder van ons schrijft in zijn kinderjaren een levensverhaal voor zichzelf. Dit verhaal heeft een begin, een midden en een eind. Het fundamentele thema schrijven wij in onze peuterjaren, voordat wij meer dan enkele woorden kunnen spreken. Later in onze kinderjaren voegen wij meer details toe aan het verhaal. Het is min of meer klaar omtrent het zevende levensjaar. Gedurende de adolescentie kunnen wij het herzien. Als volwassenen zijn wij ons meestal niet meer bewust van het levensverhaal dat wij voor onszelf hebben geschreven. Toch is er een grote kans dat wij juist volgens dat verhaal zullen leven. Zonder het te realiseren richten wij ons leven waarschijnlijk zo in, dat wij naar de slotakte waartoe wij als peuters besloten, toeleven. Dit onbewuste levensverhaal wordt in de Transactionele Analyse het levensscript genoemd. 

Toegankelijk

De Transactionele Analyse (TA) biedt een model voor het verkrijgen van inzicht in de individuele persoonlijkheid, in intermenselijke verhoudingen en communicatie. Het model werd oorspronkelijk ontwikkeld door Eric Berne (1910-1970). Berne was van mening dat de begrippen van de psychotherapie voor de cliënt net zo toegankelijk moeten zijn als voor professionele werkers.

Ego-toestanden

Het model van ego-toestanden is het belangrijkste van alle begrippen in de Transactionele Analyse. Een ego-toestand is een samenhangen geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens. Het is de manier waarop wij op een bepaald moment een deel van onze persoonlijkheid tonen. Het model laat drie onderscheiden ego-toestanden zien. Als ik mij gedraag, denk en voel in antwoord op wat hier en nu om mij heen gebeurt, waarbij ik alle mogelijkheden die mij als volwassene ten dienste staan gebruik, dan zegen wij dat ik vanuit mijn Volwassen ego-toestand reageer. Het kan soms zijn dat ik mij gedraag, denk en voel op een manier die een kopie is van die van een van mijn ouders of van andere die ouderfiguren voor mij waren. In dat geval zeggen wij dat ik vanuit mijn Ouder ego-toestand reageer. En soms keer ik terug tot het gedrag, de gevoelens en het denken zoals die zich bij mij als kind voordeden. Wij zeggen dan dat ik vanuit mijn Kind ego-toestand reageer. Ik kan vanuit elk van mijn drie ego-toestanden communiceren maar jij kunt mij ook vanuit elk van jouw drie ego-toestanden antwoorden. Deze uitwisseling noemen wij een transactie.

Balans

Vaak is de ene ego-toestand groter dan de ander en dat heeft invloed op hoe iemand communiceert. Zo heeft iemand die moeite heeft met ‘grenzen kennen’ vaak een oververtegenwoordiging in zijn Volwassen ego-toestand en Kind ego-toestand maar is de Ouder ego-toestand sterk onderbelicht. Met een egogram achterhaal je snel en gemakkelijk hoe jouw ego-toestanden verdeeld zijn. Studie wijst uit dat een gezonde balans laat zien dat iemand gedreven wordt vanuit:

20% Ouder ego-toestand

35% Volwassen ego-toestand

45% Kind ego-toestand

Levensscript

De Transactionele Analyse berust op bepaalde filosofische vooronderstellingen. Dit zijn beweringen omtrent mensen, het leven en het doel van verandering. De filosofische uitgangspunten van de Transactionele Analyse zijn:

 

Mensen zijn OK.

Iedereen heeft het vermogen om te denken.

Mensen bepalen hun eigen lot door middel van besluiten, en deze besluiten kunnen herzien worden.

 

Bijstellen

Wil je voor jezelf onderzoeken hoe je jouw volledige potentieel als volwassenen kunt verwerkelijken? Laat je dan vrijblijvend door onze specialisten informeren of boek direct een van onze open programma’s. We maken sowieso graag kennis met je. Kom in contact met ons.